Berberolie
door
Matthijs Blonk |
 |
foto
boven: Argand'Or
|
Profiteren
inheemse vrouwen van de productie van Arganolie?
> Product:
Arganolie
> Prijs:
120 euro per liter
> Producent:
Amazigh vrouwen
> Grondstof:
Arganvruchten
> Winnaar:
Tussenhandel? |
Berberolie
Waarom
stonden er zoveel Amazigh (berber) vrouwen op de landbouwbeurs,
dit voorjaar in het Marokkaanse Meknes? Het antwoord luidt:
arganolie. Stands van verschillende coöperaties
boden deze exclusieve olie aan, afkomstig van een boom die
alleen voorkomt in het woestijnachtige zuidwesten van Marokko.
Daar groeien nog twintig miljoen arganbomen. Een unicum.
Vandaar dat de regio in 1998 door UNESCO is uitgeroepen tot
werelderfgoed- en biosfeerreservaat. De argan kan in het
droge klimaat overleven omdat de wortels tot meer dan dertig
meter diep in de grond gaan en de boom bestand is tegen de
extreme temperatuurwisselingen van zomer en winter.
Om
de twee jaar zet de argan vruchten. Die lijken op een olijf
en bevatten een keiharde noot waarin drie zaden zitten.
De Amazigh vrouwen winnen daar op traditionele wijze olie
uit. Ze kraken de noot tussen twee stenen, de zaden worden
even geroosterd en dan gemalen met een handmolen. Onder toevoeging
van water komt de olie vrij. Het is een bewerkelijk proces
waar een vrouw zeker tien uur mee bezig is. Voor een liter
olie is zo’n dertig kilo vruchten nodig. Maar het is
de moeite meer dan waard; regelmatig gebruik van de dunne
heldere olie zou heilzame effecten op de gezondheid hebben.
Tot
voor kort werd arganolie alleen lokaal gebruikt. Zo dippen
mensen in de Atlas bij hun ontbijt ongerezen brood in olijf-
of arganolie. Met hulp van enkele buitenlandse ngo’s
is de laatste jaren een distributienetwerk opgezet. De
Amazigh vrouwen hebben zich aangesloten bij coöperaties
die olie leveren aan de UCFA*, een overkoepelende organisatie
die ook naar het buitenland exporteert. De productie van
de olie verschaft werk aan ongeveer duizend vrouwen, die
zich daardoor een zekere onafhankelijkheid hebben verworven.
In
Nederland is de (biologische) olie verkrijgbaar onder de
naam Argand'Or. Een flesje van 250 ml kost 29,80 euro.
Dat is niet gering. Zeker als je bedenkt dat een kwart
liter niet-biologische arganolie bij een drogist in Marokko
voor 70 dirham (7 euro) over de toonbank gaat. Volgens
Jaap Gorter, de Nederlandse importeur van Argand'Or, zou
dat machinaal geperste olie kunnen zijn. Zijn Argand'Or
wordt gegarandeerd handmatig geproduceerd.
Hoewel
op zijn website de term Fair
Trade valt, weet hij niet wat een
vrouw in Marokko daar mee verdient. Naar zijn zeggen wordt
de verkoopprijs voor Nederland door de UCFA bepaald. Wel
steunt Argand'Or herplantprojecten van de boom, en windmolen-
en waterbouwprojecten in de regio. Toch blijft het verschil
knagen. Profiteert de tussenhandel niet onevenredig veel?
Op de beurs in Meknes koste een flesje biologische olie
(250 ml) van coöperatie
Targante met EcoCertificaat 80 dirham, ofwel 8 euro!
Meer
info: www.targanine.com
*
Union des Coopératives des
Femmes pour la production et la commercialisation de l’huile
d’Argane et des produits agricoles (UCFA)
©
Tekst & foto Matthijs Blonk / Indigo nr 4 - 2006
|