‘Sterk, gracieus, vindingrijk, en het vermogen om zware condities met innerlijke kracht tegemoet te treden. Die eigenschappen zijn kenmerkend voor de Masaai-stam, en voor het leven dat ze leiden in de savanne van Kenia.’

Met deze gemeenplaatsen prijst LandRover zijn nieuwste model Four Wheel Driver (4WD) aan. Daarmee speelt de autofabrikant in op de collectieve verbeelding, waarin de inheemse volkeren symbool staan voor mysterie, trots, ongerept, natuurlijk, kracht, avontuur, en nog wat duistere erotische gevoelens. Allemaal zaken waarmee de commercie graag uitpakt.

Ook autofabrikant Jeep heeft een "inheemse" wagen met zijn Cherokee, en Volkswagen introduceert zijn jongste model 4WD onder de naam Touareg: ‘Elke Touareg is standaard voorzien van 17" of 18" lichtmetalen velgen.’ LandRover meldt dat de Freelander Masaai een 4WD is waarvoor de inspiratie komt uit het "verhaal" van de Masaai.

Welk verhaal LandRover beluisterd heeft, is niet meteen duidelijk. Verwijst de firma naar de ervaringen van de ruim zeshonderd Masaai- en Samburuvrouwen, die de voorbije jaren verkracht werden door Britse militairen, gelegerd in Keniaanse trainingskampen?

Dat verhaal gaat als volgt: in meer dan een geval ging het om groepsverkrachtingen en vaak werden de vrouwen zonder hulp of medische bijstand achtergelaten in de savanne. Sommige vrouwen raakten zwanger en baarden kinderen met een lichte huidskleur of blond haar.

Hoewel het Britse leger al in de jaren tachtig aanwijzingen voor de verkrachtingen had, werd er geen actie ondernomen om verder misbruik van vrouwen te voorkomen. De slachtoffers voelen zich gestigmatiseerd en lijden aan de traumatische gevolgen van hun verkrachting. Bovendien worden veel vrouwen uitgesloten uit de gemeenschap, en leven ze dus geïsoleerd. De kinderen die uit dit geweld geboren werden, kunnen ook al niet rekenen op begrip of aanvaarding in de gemeenschap.

De getroffen vrouwen hebben zich nu georganiseerd. Voorbije zomer demonstreerden ze in Nairobi met slogans als ‘British Jonnies: Go Home!’ en ‘British soldier-rapists’. De slachtoffers eisen elk 42.000 euro schadevergoeding van het Britse ministerie van Defensie. Dat heeft de zaak in onderzoek en stelt dat een deel van de klachten ongegrond is. Betekent dat ook dat een ander deel wel gegrond is? Zo ver wil men nu nog niet gaan.

LandRover heeft geen weet van dit verhaal, lijkt het. Voor het bedrijf blijft de Masaai even ongerept als de woeste savanne tussen Mount Kenya en Mount Kilimanjaro. Hun auto is ‘soepel en flexibel, net als de Masaai-stam’. En LandRover besluit: ‘Come on, join our tribe.’
Komaan, zeg.

© Matthijs Blonk / Mondiaal Magazine MO* / 2003