|
Risico’s
verarmd uranium stelselmatig onderschat
door Matthijs Blonk
|
 |
Irak,
jong slachtoffer van verarmd uranium
Foto Geert van kesteren |
Verarmd uranium is een restproduct van opwerkingsfabrieken.
Tonnen van dit materiaal hoopten zich jarenlang ongebruikt
op. De wapenindustrie vond er eind jaren zeventig een toepassing
voor. Granaten en kogels werden bekleed met een dun laagje
verarmd uranium (depleted uranium, DU), meestal de isotoop
U-238, dat ruim twee keer zo hard is als hoogwaardig staal.
Dat geeft de antitankgranaten een hoog penetratievermogen.
Snelle zelfontbranding is een andere eigenschap van DU, bij
inslag veroorzaakt de wrijvingsweerstand een explosie die
de tank vernietigt. De vijand is vrijwel kansloos. Dat klinkt
als een succesverhaal en zo willen defensiekringen het ook
graag voorstellen.
Feit
is echter dat bij zo’n inslag 20% tot 70% van het
DU in de lucht vrijkomt in de vorm van minuscule stofdeeltjes
die, al naar gelang de klimatologische omstandigheden,
over grote afstanden kunnen uitwaaieren. Niet alleen is
DU een uiterst giftig zwaar metaal, het geeft bovendien
radioactieve straling af die miljoenen jaren blijft voortbestaan.
Na het eenmalige gebruik in wapens, leeft DU daarom nog
eeuwen voort als een gevaarlijke sluipmoordenaar die kan
opduiken in de voedselketen en het oppervlaktewater.
Jarenlang in de longen
Het
direkte gevaar voor mens en dier zit hem in het inslikken
of inademen van DU. De partikeltjes verarmd uranium (uraniumdioxyde)
blijven jarenlang in de longen aanwezig. Al die tijd zenden
ze een lichte alfastraling uit die leidt tot celbeschadiging.
Herstel daarvan vergt (te) veel energie van het lichaam,
waardoor de afweer wordt ondermijnd en extreme vermoeidheid
optreedt. Er zijn aanwijzingen dat de radioactiviteit en
de giftigheid van DU elkaar versterken, waardoor DU achtmaal
zoveel cellen beschadigt als de stoffen in afzonderlijke
vorm zouden doen.
Het
gevolg zijn infecties en auto-immuunziektes, kortweg samengevat
als het "Golf- of Balkansyndroom".
Naar schatting 85.000 Britse en Amerikaanse militairen
die vochten in de eerste Golfoorlog kampen met mysterieuze
ziekteverschijnselen. Ze lijden aan een cocktail van gewrichtspijnen,
huidziekten, haaruitval, geheugenverlies, slapeloosheid,
disfunctie van organen als hart, nieren en lever, resulterend
in leukemie en kanker. Er kan blijvende beschadiging van
het DNA optreden waarvan de gevolgen zich mogelijk ook
in latere generaties manifesteren. Nu al worden opvallend
veel kinderen van Golfveteranen geboren met zware handicaps.
Een klein onderzoek onder 251 veteranengezinnen in Mississippi
leidde tot een score van 67%. Het overlijden van zeker
9.000 geallieerde Irak-veteranen wordt aan een DU-besmetting
toegeschreven.
Ernstiger
is het gesteld in de landen waar DU-wapens zijn ingezet.
Om te beginnen is dat Zuid-Irak, waar ze voor het eerst
op grote schaal zijn toegepast. De Britten en met name
de V.S. hebben daar in 1991 ongeveer 320.000 kilo DU gebruikt,
dat voor een deel in verpulverde vorm in het milieu is
achtergebleven. Maar ook de NAVO heeft DU-bommen ingezet
in Kosovo en Bosnië
(10.000 kilo). Eind 2001 was het de beurt aan Afghanistan
en begin dit jaar andermaal Irak.
Baby's dood
geboren
De
Iraakse bevolking heeft al tien jaar te maken met aandoeningen
overeenkomstig die van de oorlogsveteranen. Het aantal
gevallen van kanker neemt explosief toe. Veel baby’s worden dood
geboren of komen door genetische afwijkingen ernstig verminkt
ter wereld. Ze hebben een waterhoofd, geen ogen of neus, of
één oog midden op de schedel, geen schedeldak,
geen hersenen, geen genetaliën enz. Vanwege hun lagere
weerstand zijn vooral kinderen het slachtoffer.
De
inzet van DU heeft het decennialange taboe op het gebruik
van nucleairewapens doorbroken. Vermoedelijk zijn reeds in
Afghanistan en onlangs ook in Irak een nieuwe generatie zware
DU-bommen gebruikt, de zogenaamde 'bunkerbusters'. Deze bevatten
7000 kilo DU dat bij inslag een enorme explosie veroorzaakt.
Hoewel het Pentagon op de hoogte is van de gevaren van DU,
werden deze bommen ook in dichtbevolkt gebied als de stad
Bagdad ingezet.
Naar
de effecten van DU bij Golfveteranen en de bevolking van
Irak is nog te weinig ondezoek gedaan om tot harde conclusies
te komen. Onafhankelijke bronnen komen met alarmerende
cijfers, maar de verantwoordelijke autoriteiten doen het
syndroom graag af als posttraumatische stress; het zit ‘tussen
de oren’
van de militairen. Toch lijkt er een kentering in die houding
te bespeuren. De Amerikaanse defensie biedt alle terugkerende
militairen uit Irak een urinetest aan, waarbij onderzocht
wordt of er sporen van DU in hun lichaam aanwezig zijn.
Volgens
een recent rapport van Review of International Social Questions
(RISQ) is óók in de provincie Al
Muthanna, waar de Nederlandse SFIR troepen zijn gestationeerd,
door de Amerikaanse strijdkrachten DU-houdende munitie ingezet. De verantwoordelijke Nederlandse ministers ontkennen dit.
©
Matthijs Blonk / Indigo / 2003
Voor meer informatie zie:
www.laka.org
|